به گزارش تحریریه، آبخیزداری مدیریت منابع زیستی در هر حوزهی آبخیز است، بهگونهای که امکان بهرهبرداری پایدار از منابع فراهم شود. حوزهی آبخیز پهنهای است که بارشهای وارده بر آن به یک آبراهه یا آبانباشت منتهی میشود و منابع زیستی شامل آب و خاک، منابع گیاهی، منابع جانوری، هوا و اکوسیستم میباشد. بهمنظور بهرهبرداری پایدار از منابع، هر حوزهی آبخیز باید مطالعه شود و اطلاعات پایهی سرزمین در کلیهی امور جمعآوری گردد. سپس متناسب با قابلیتها و نیازها کاربری اراضی تعیین، و تکلیف هر فعالیت اعم از تولید و خدمات، سکونتگاه و شبکهی راهها و دیگر خدمات روشن شود.
آبخیزداری از موضوعاتی است که همواره مدنظر مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنه ای بوده است و در جمع مسئولان، کارگزاران نظام و کشاورزان به این مساله حیاتی کشور اشاره کرده اند، برای نمونه معظم له می فرمایند: «یکی از کارهای مهمّ لازم در زمینۀ کاشت درخت و فضای سبز، مسئلۀ آبخیزداری است. اگر چنانچه آبخیزداری را دستگاههای مربوط جدّی بگیرند و اهمّیّت بدهند - چه آنچه مربوط به وزارت کشاورزی است، چه آنچه مربوط به وزارت نیرو است - هم جلوِ سیلابهای بیمورد گرفته میشود، هم جلوِ ریزگردها گرفته میشود و هم بقیّۀ فواید گیاهان و درخت بر آن مترتّب میشود. در این آبخیزداری هم اگر بتوانند درختان میوهدار را در مراکز آبخیزداری غرس کنند، شاید منافعش بیشتر باشد؛ البتّه تشخیص این [امر] با متخصّصین است که آنها بایستی نظر بدهند.» (بیانات پس از کاشت نهال در هفتۀ منابع طبیعی 15 اسفند 96)
در اسناد و قوانین بالادستی نیز به موضوع آبخیزداری به صراحت اشاره شده است. برای نمونه در سیاست های کلی محیط زیست چنین آمده است: «تعادلبخشی و حفاظت کیفی آبهای زیرزمینی از طریق اجرای عملیات آبخیزداری، آبخوانداری، مدیریت عوامل کاهش بهرهبرداری از آبهای زیرزمینی و تبخیر و کنترل ورود آلایندهها.»
علاوه بر این، در سیاست های کلی منابع آب، قانون برنامه ششم توسعه، قانون افزایش بهره وری کشاورزی و منابع طبیعی و قانون توسعه و بهینه سازی آب شرب شهری و روستایی در کشور (مصوب 1394/12/24) به صراحت به بحث آبخیزداری و آبخوانداری اشاره شده است.
آبخیزداری و آبخوانداری را می توان فناوری نوین و ابزار کارآمد توسعه پایدار و صیانت از سرمایههای ملی در بخش منابع طبیعی دانست و مسلما انجام برنامه جامع آبخیزداری در کشور آثار و دستاوردهای متعددی خواهد داشت که طبق نظر کارشناسان این آثار و دستاوردها عبارت است از:
1. ایجاد 10 تا 30 میلیون شغل جدید
2. امکان تأمین آب و غذا برای 500 میلیون نفر
3. استحصال آب جدید تا 100 میلیارد متر مکعب (در حال حاضر سرمایه آبی کشور و آب قابل برنامه ریزی حدود 100 میلیارد متر مکعب است که این میزان با آبخیزداری تا 2 برابر قابل افزایش است)
4. رونق اقتصادی تا 10 درصد رشد سالیانه
5. امنیت غذایی و خودکفایی کامل در محصولات استراتژیک
6. جهش تولید در بخش کشاورزی تا حداقل تا 2 برابر
7. جلوگیری از خسارات جانی و مالی سیل (خسارت سیل سال 98 تا 100 هزار میلیارد تومان برآورد شده است)
8. صرفه جویی اقتصادی با عدم نیاز به احداث سدهای بزرگ (تنها در دو دولت یازدهم و دوازدهم تاکنون بیش از 38 هزار میلیارد تومان صرف سدسازی شده است)
9. پاسخگویی به مطالبات اقتصادی و سیاسی مردم و ایجاد وحدت ملی از طریق ایجاد امنیت اجتماعی، توسعهی اشتغال و توسعهی پایدار ملی و نقشآفرینی گستردهی مردمی در مدیریت کلیهی بحرانها اعم از حوادث طبیعی و یا تهاجمات دشمنان و دفاع شایسته از سرزمین و تمدن ایرانی اسلامی.
پایان/
نظر شما